Ομήρου Ιλιάδα | Ραψωδία A’ – Λοιμός (επιδημία) & Μῆνις (οργή)

Η θεατρική μεταφορά της πρώτης ραψωδίας της Ιλιάδας σε μετάφραση Γ. Ψυχουντάκη έκανε πρεμιέρα στις 24 Ιουλίου στο Φρούριο Φιρκά – Ενετικό Λιμάνι Χανίων, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιόλιου. Στις 26 Ιουλίου 2021 πραγματοποιήθηκε ανοιχτή συζήτηση μετά το τέλος της παράστασης μεταξύ των συντελεστών και του κοινού.

Το Κείμενο

Η ραψωδία Α’ μας τοποθετεί στον διαχρονικό κόσμο της Ιλιάδας. Οι Αλεξανδρινοί φιλόλογοι με τον τίτλο που επέλεξαν προσδιόρισαν τους δύο κεντρικούς θεματικούς άξονες. Τον λοιμό́, τη θανατηφόρο ασθένεια που σκόρπισε με τα βέλη του ο Απόλλωνας, και την μῆνιν, τον θυμό του Αχιλλέα που οδήγησε στην απόσυρσή του από τον πόλεμο. Τα δύο αυτά θέματα είναι αλληλένδετα, το ένα επακόλουθο του άλλου και συνέθεσαν τους κεντρικούς πυλώνες της καλλιτεχνικής προσέγγισης του έργου.

Η Μετάφραση

Η μετάφραση από τον Γεώργιο Ψυχουντάκη («Ομήρου Ιλιάδα», Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης) μεταδίδει τη γοητεία και τη γλαφυρότητα του ομηρικού λόγου. Εν προκειμένω, δεν μιλάει ένας λόγιος μεταφραστής αλλά ο απλός άνθρωπος που διατηρεί ακέραιο το γλωσσικό του ένστικτο και αναδημιουργεί το ομηρικό έπος όπως το ένιωσε και το αφομοίωσε. Μία μετάφραση με ακρίβεια και σεβασμό, όπου η μαντινάδα και το ριζίτικο δένουν με τον ομηρικό λόγο και η ρίμα όχι μόνο δεν νοθεύει το κείμενο αλλά το εμπλουτίζει, αναδεικνύοντας την ποιητική δύναμη του πρωτοτύπου.

Σκηνοθετικό Σημείωμα

Πεδίο δραματουργικής έρευνας και ανάπτυξης στη συγκεκριμένη θεατρική μεταφορά αποτέλεσαν οι πολυσήμαντες ιδεολογικές αναφορές και τα στοιχεία του υλικού πολιτισμού, όπως διαφαίνονται σε όλη την έκταση της πρώτης ραψωδίας. Η παράσταση επιχειρεί να αποτυπώσει τον ανθρωπομορφισμό των θεών, την ύπαρξη ιεραρχίας, τον ρόλο ανδρών και γυναικών, καθώς και το μεσοδιάστημα χαλάρωσης-διασκέδασης μέσα στο έντονο κλίμα της πολεμικής διήγησης. Πέντε ερμηνευτές και ένας μουσικός επί σκηνής, χρησιμοποιώντας ποικίλες αφηγηματικές τεχνικές μάς μεταφέρουν στο κλίμα των ημερών που περιγράφονται. Μέσα σε αυτή τη διχαστική ατμόσφαιρα, παίρνουν θέση, εμπλέκονται, ζηλεύουν, οργίζονται, χαίρονται, γίνονται καχύποπτοι ή απειλούν μέχρι ο καθένας να διανύσει τη δική του πορεία, η οποία συνομιλεί και με την Ελλάδα του σήμερα. Ήρωες ενδεχομένως ασφαλείς και μάλλον μόνοι.